Μασσαλία: Εικαστικό ραντεβού

Το χρώμα της λεβάντας και το άρωμα της Τέχνης είχε ο Αύγουστος στην Προβηγκία. Η Μασσαλία, στη Νότια Γαλλία, το μεγαλύτερο λιμάνι της Μεσογείου, η πόλη του Μορίς Μπεζάρ, του Εντμόν Ροστάν, του ηθοποιού Φερναντέλ κ.ά., Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2013 και η γειτονική Εξ-αν-Προβάνς φιλοξενούν έως τις 13 Οκτωβρίου δύο σπουδαίες εκθέσεις ζωγραφικής υπό τον τίτλο «The Grand Atelier du Midi».

Από τον Βαν Γκογκ στον Μπονάρ» η πρώτη, στο Palais Longchamp, και «Από τον Σεζάν στον Ματίς» η δεύτερη, στο Musee Granet.

Οι δύο αυτές εκθέσεις έχουν στόχο να αναδείξουν την ανάπτυξη σύγχρονων ιδεών και κινημάτων που σημάδεψαν τον 20ό αιώνα (1880-1960), συμπεριλαμβανομένων του ιμπρεσιονισμού, του φοβισμού, του κυβισμού, του σουρεαλισμού και της αφαίρεσης. Παρουσιάζονται πάνω από 200 αριστουργήματα, έργα των:

Jean-Francis Auburtin, Francis Bacon, Max Beckmann, Pierre Bonnard, Georges Braque, Victor Brauner, Charles Camoin, Paul Cezanne, Henri-Edmond Cross, Salvador Dali, Nicolas de Stael, Maurice Denis, Andre Derain, Jean Dubuffet, Raoul Dufy, Emile-Othon Friesz, Paul Gauguin, Armand Guil-laumin, Auguste Herbin, Moise Kisling, Achille Lauge, Fernand Leger, Andre Lhote, Aristide Maillol, Man Ray, Henri-Charles Manguin, Albert Marquet, Andre Masson, Henri Matisse, Joan Miro, Amedeo Modigliani, Claude Monet, Francis Picabia, Pablo Picasso, Auguste Renoir, Georges Ribemont-Dessaignes, Ker-Xavier Roussel, Paul Signac, Chaim Soutine, Leopold Survage, Graham Sutherland, Pierre Tal-Coat, Felix Val-lotton, Louis Valtat, Vincent van Gogh, Theo van Rysselberghe, Bram van Vel-de, Geer van Velde, Claude Viallat, Ma-ria-Helena Vieira da Silva.

Γεννημένος στην Εξ-αν-Προβάνς το 1861, ο Σεζάν επισκέφθηκε το Παρίσι μαζί με τον συγγραφέα Εμίλ Ζολά, με τον οποίο συνδεόταν φιλικά και εκεί γνωρίστηκε με τον Καμίλ Πισαρό και άλλους καλλιτέχνες που ανήκαν στο κίνημα του ιμπρεσιονισμού. Ο ίδιος ήθελε να μετατρέψει τον ιμπρεσιονισμό «σε κάτι στέρεο που διαρκεί όσο και η τέχνη που εκτίθεται στα μουσεία». Πρόσθεσε καθαρά γεωμετρικά στοιχεία που αργότερα επηρέασαν και το κίνημα του κυβισμού. Κατά πολλούς θεωρείται ο πατέρας της μοντέρνας τέχνης. «Οι Χαρτοπαίκτες» του 1895 είναι πλέον το ακριβότερο έργο του κόσμου, αφού πωλήθηκε από τους κληρονόμους του Γιώργου Εμπειρίκου στη βασιλική οικογένεια του Κατάρ έναντι του αστρονομικού ποσού των 250 εκατομμυρίων ευρώ.

Ο Ανρί Ματίς, ιδρυτής του καλλιτεχνικού κινήματος του φοβισμού, επηρεάστηκε από τα έργα των Σεζάν, Γκογκέν, Βαν Γκογκ, συνδέθηκε φιλικά με τον Πάμπλο Πικάσο -αν και μεταξύ τους υπήρχε πάντα έντονος ανταγωνισμός.

Το μεγαλύτερο και το καλύτερο μέρος του έργου του Πιερ Μπονάρ άρχισε να βγαίνει όταν είχε περάσει τα 50. Είχε πλέον κουραστεί με το Παρίσι και το καλλιτεχνικό κύκλωμα και ήταν έτοιμος να αποτραβηχτεί στον Νότο, λίγο πιο πάνω από τις Κάνες, στο μεσογειακό φως της Cote d' Azur. Υπήρξε βασικό στέλεχος της αβάν γκαρντ στην πρώτη του νεότητα, βραβευμένος και επιτυχημένος ακόμη και στη διαφήμιση. (Είχε πάρει βραβείο για μια αφίσα του που διαφήμιζε κάποια σαμπάνια).

Γνωριζόταν με τον Πικάσο, ο οποίος μόνο που άκουγε το όνομα Μπονάρ εκνευριζόταν: «Μη μου μιλάτε για τον Μπονάρ. Αυτό που κάνει δεν είναι ζωγραφική, είναι ένα ποτ πουρί αναποφασιστικότητας... Δεν ξέρει πώς να διαλέξει. Βλέπει τον ουρανό και τον φτιάχνει γαλάζιο, λίγο-πολύ όπως είναι. Μετά βλέπει και λίγο μοβ. Και βάζει μια-δυο πινελιές μοβ. Μα να, είναι λιγάκι ροζ παραπέρα. Και σκέφτεται: "Γιατί να μη βάλω και μια ιδέα ροζ...". Μα αυτό είναι ένα ποτ πουρί αναποφασιστικότητας». Ο Ματίς, που δεν τον ξεγελούσαν ούτε τα τερτίπια του Μπονάρ ούτε τα «καλά λόγια» του Πικάσο, είχε πει: «Αυτός είναι ο μεγαλύτερος ζωγράφος από όλους μας».

Ο Βαν Γκογκ επισκέπτεται την περιοχή της Προβηγκίας το 1888. Εμπνέεται από το τοπίο καθώς και την αγροτική ζωή των κατοίκων. Τότε επινοεί και μία ιδιαίτερη τεχνική των στροβιλισμάτων με το πινέλο ενώ στους πίνακές του κυριαρχούν έντονα χρώματα, όπως κίτρινο, πράσινο και μπλε. Το «Κόκκινο αμπέλι» αυτής της περιόδου είναι το μοναδικό έργο που κατάφερε να πουλήσει εν ζωή.

Κατά την παραμονή του στην Αρλ, δίπλα στον ποταμό Ροδανό, δέχεται την επίσκεψη του Πολ Γκογκέν. Υστερα από λίγο καιρό οι δυο τους διαφωνούν έντονα και λόγω της ασταθούς ψυχικής του υγείας, ο Ολλανδός ζωγράφος κόβει μέρος του αριστερού του αυτιού καταλήγοντας στο νοσοκομείο της περιοχής. Το 1889 εισάγεται στο ψυχιατρικό κέντρο του μοναστηριού του Αγίου Παύλου στο Σεν Ρεμί, όπου και παραμένει συνολικά για ένα περίπου χρόνο πάσχοντας από κατάθλιψη.

Οι επισκέπτες της περιοχής αναζητούν εδώ τις ίριδες της άνοιξης, τα κυπαρίσσια, τους ελαιώνες, τα χωράφια με τα φλογισμένα ηλιοτρόπια, όλα τα θέματα που παγίδευσε μέσα στη ζωγραφική του.

Advertisement

Ο ΚΑΙΡΟΣ

© 2024 dailyfun.gr all rights reserved.